Artikel

Staatsschuld: een buffer in tijden van onzekerheid

Staatsschuld: een buffer in tijden van onzekerheid

Waarom nu?

Omdat recessie het meest waarschijnlijke scenario in 2023 is, zullen staatsobligaties naar verwachting goed presteren. Deze worden namelijk meestal ondersteund door een soepeler beleid van de centrale banken en de vlucht naar 'veilige havens’. Dat historische gedrag zou kunnen worden herhaald wanneer de onzekerheid over inflatie en rentetarieven aanhoudt.

Bovendien bieden staatsobligaties na een dramatische reset in 2022 voor het eerst sinds jaren weer aantrekkelijke inkomsten. Het rendement op staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar, dat begin 2022 rond de 1,5% lag, is nu meer dan 3,9%1. Met andere woorden, beleggers hoeven geen buitensporig kredietrisico te nemen om een behoorlijk inkomen uit hun beleggingen te genereren.
 

Welke rol speelt staatsschuld in een portefeuille?

Voor beleggers die hun portefeuille willen diversifiëren, kunnen hoogwaardige staatsobligaties een buffer vormen in tijden van marktonzekerheid. Het zijn zinvolle diversificatie-instrumenten die waarschijnlijk een belangrijk deel zullen uitmaken van de portefeuille van een voorzichtige belegger.

Staatsobligaties van ontwikkelde markten, die gedekt worden door de sterkste en grootste economieën ter wereld, behoren tot de 'veiligste' en meest liquide asset classes. Staatsobligaties leveren doorgaans goede prestaties in onzekere tijden en kunnen helpen het risico in multi-assetportefeuilles te spreiden. Staatsobligaties worden vaak gezien als een mogelijke buffer voor volatiele aandelenmarkten en andere risicovollere markten, en vormen een kernallocatie voor beleggers.
 

Hoe vergaat het de overheidsschuld in de loop van een marktcyclus?

Staatsobligaties spelen een belangrijke rol in een goed gespreide portefeuille in veel verschillende stadia van de marktcyclus. Zoals uit de onderstaande grafiek blijkt, zorgen hun defensieve kwaliteiten er echter voor dat ze in periodes van vertraagde groei en recessie doorgaans het beste presteren. 

Afhankelijk van het heersende renteklimaat kunnen beleggers ervoor kiezen staatsobligaties met een langere of kortere looptijd te kopen. Met andere woorden, ze kunnen hogere inkomsten vastleggen door obligaties met een langere looptijd te kopen wanneer de rente aantrekkelijk lijkt. Als de rente laag staat en waarschijnlijk gaat stijgen, kunnen ze in obligaties met een kortere looptijd beleggen om hun portefeuille te beschermen tegen negatieve koerseffecten.

Figuur 1. Historische meerrendementen op Amerikaanse activa tijdens de economische cyclus

Opmerkingen: Informatie over indexrendementen omvat achteraf geteste gegevens. Rendementen, zowel werkelijke als 'gebackteste', zijn geen garantie voor toekomstige rendementen. Geannualiseerde maandelijkse rendementen van januari 1970 tot en met december 2021, of sinds het begin van de vermogenscategorie als dat later is. Omvat de meest recente beschikbare gegevens sinds de recentste analyse. Overrendement per asset class als volgt gedefinieerd: Aandelen = MSCI ACWI - US T-bills 3 maanden, High-yield = Bloomberg Barclays HY - US T-bills 3 maanden, Bankleningen = Credit Suisse Leveraged Loan Index – US T-bills 3 maanden, Investment-grade = Bloomberg Barclays US Corporate - US T-bills 3 maanden, Staatsobligaties = FTSE GBI US Treasury 7-10 jaar - US T-bills 3 maanden. Uitsluitend ter illustratie. Zie de bijlagen voor meer informatie. Bronnen: eigen kader van Invesco Investment Solutions voor de wereldwijde conjunctuur en Bloomberg L.P.  

Historische casestudy:

COVID: Een volledige marktcyclus in slechts 12 maanden geperst

Toen COVID-19 in 2020 toesloeg, veroorzaakten de daaruit voortvloeiende lockdowns een sterke inkrimping van de economische activiteit. In een reactie daarop traden de centrale banken agressief op om de duur van de recessie te beperken. Als een 'once in a lifetime'-gebeurtenis zorgde dit voor enorme marktvolatiliteit. Hoewel de periode verschilde van een normale neergang en herstel, vertoonde het alle kenmerken van een volledige marktcyclus. Maar in tegenstelling tot een normale marktcyclus werd deze in een periode van slechts 12 maanden samengeperst. Voor degenen die markten bestuderen, kan deze periode als interessante casestudy worden bekeken.

Uit de gegevensstromen blijkt dat staatsobligaties het populairst waren op het hoogtepunt van de crisisperiode

Als we kijken naar de stromen van fixed income assets in de loop van het jaar, zien we dat er een aantal perioden waren waarin beleggers de voorkeur gaven aan 'safe haven'-assets, zoals staatsobligaties. Ondertussen waren er andere perioden waarin juist risicovollere assets (zoals emerging market debt) meer in trek waren.

In de onderstaande grafiek tonen de balken de fixed income net new assets (NNA) per asset class. De donkerblauwe lijn toont het rendement op de G7-staatsobligatie-index en de lichtblauwe lijn toont de spread op wereldwijd investment grade credit.

Figuur 2: De risicobereidheid van beleggers evolueerde in de loop van de cyclus

Bron: Bloomberg en Invesco, per 31 december 2020. De Global Govt Yield wordt vertegenwoordigd door de Bloomberg Global G7 Index, en de Global IG Spread wordt vertegenwoordigd door de Bloomberg Global Aggregate Corporate Index.  

Toen COVID-19 in februari en maart uitgroeide tot een wereldwijde pandemie, was er sprake van een duidelijke vlucht naar kwaliteit toen beleggers investment grade, high yield en emerging market debt verkochten, en staatsobligaties van ontwikkelde markten kochten. Deze stromen, op de voet gevolgd door de verlaging van de rente door de centrale banken en de hervatting van de kwantitatieve versoepeling, leidden tot een sterke stijging van de rente op staatsobligaties, terwijl de credit spreads drastisch toenamen.

Maar omdat de beleidsreactie van de centrale banken door de markt positief werd beoordeeld, stroomden beleggers in april weer terug naar investment grade credit met ongelooflijk grote spreads. Terwijl het vertrouwen op de markten bleef groeien, bleven ook de stromen naar investment grade credit de daaropvolgende drie maanden aanhouden, net als de vraag naar high yield.

In de laatste vier maanden van het jaar namen beleggers weliswaar enige winst op investment grade credit omdat de spreads zich grotendeels hadden genormaliseerd, maar ze bleven ook high yield toevoegen en stapten tevens over op emerging market debt. Met andere woorden, ze begonnen meer kredietrisico te nemen toen de economie na de crisis weer aantrok.

Staatsschuld: wat zijn de belangrijkste ESG-overwegingen?

Klimaatverandering zal aanzienlijke gevolgen hebben voor regeringen, waardoor hun financieringskosten en uitgaven zullen stijgen. Bovendien zou dit de economische groei ernstig kunnen belemmeren. Uit de onderstaande grafiek van het Swiss Re Institute blijkt dat de wereldwijde temperatuurstijging tegen 2050 een negatief effect zal hebben op het BBP in alle regio's, waarbij de verliezen aanzienlijk toenemen naarmate de temperatuurscenario's stijgen. 

Afbeelding 3. De wereldwijde temperatuurstijging zal tegen het midden van de eeuw in alle regio's een negatief effect hebben op het BBP

Bron: Swiss Re Institute, The Economics of Climate Change, april 2021. Temperatuurstijgingen zijn van pre-industriële tijden tot halverwege de eeuw en houden verband met toenemende emissies en/of toenemende klimaatgevoeligheid (reactie van temperaturen op emissies), van links naar rechts.

Hoewel nog geen enkele overheidsemittent een lagere rating heeft gekregen vanwege het klimaatrisico2, kunnen de gevolgen extreem zijn. Een baanbrekend rapport van de Universiteit van Cambridge uit 2021 toont aan dat deze lagere ratings "al in 2030 kunnen beginnen en in de loop van de eeuw kan toenemen in intensiteit en in meer landen".2

De uitdaging voor beleggers is dus om ervoor te zorgen dat ze bij hun onderzoek en risicobeoordelingen rekening houden met het kredietrisico dat klimaatverandering oplevert. Ze zullen verder moeten kijken dan alleen ratingaanbieders als ze veerkrachtige portefeuilles willen opbouwen.

De actieve fixed income-teams van Invesco voeren gedetailleerde kredietanalyses uit voordat erg belegd wordt, waarbij zij ESG-overwegingen in hun analyses meenemen. Zo kunnen ze zich een volledig beeld vormen van de uitgever, de bijbehorende risico's én de potentiële kansen.

Invesco heeft ook een tool ontwikkeld met de naam SovereignIntel, die ESG-inzichten geeft over staatsschulden. Met meer dan twintig inputs genereert SovereignIntel een score voor landen in de E-, S- en G-categorieën (Environmental, Social en Governance, oftewel milieu, maatschappij en bestuur). Deze worden vervolgens samengevoegd tot een algemene ESG-score. SovereignIntel geeft een interne score, een scoretrend en een wereldwijde rangschikking van 160 landen.

Onze mogelijkheiden op het gebied van staatsobligaties 

Bij Invesco hebben we een breed scala aan goedkope staatsobligatie-ETF's voor ontwikkelde markten. Wij bieden beleggers een keuze aan looptijden en brede posities in Amerikaanse staatsobligaties, Britse gilts en Europese staatsobligaties. Wij bieden een breed scala aan staatsobligaties, of u nu zoekt naar een brede blootstelling om de volatiliteit te verminderen, of zich richt op een specifiek segment van de rentecurve die past bij uw visie op de rente.

Wij beheren ook een breed scala aan actieve fixed income-strategieën met blootstelling aan staatsschulden, waaronder strategische obligatiefondsen die flexibel kunnen toewijzen als de markten evolueren. 

Veelgestelde vragen

Landen geven staatsschuld uit om openbare diensten en langetermijnprojecten te financieren, zoals de aanleg van nieuwe infrastructuur. Staatsobligaties van ontwikkelde economieën zoals de VS behoren tot de veiligste obligaties die beleggers kunnen kopen. 

 

Staatsobligaties kunnen met verschillende looptijden worden uitgegeven. De rente op staatsobligaties wordt vastgesteld op het moment van uitgifte en weerspiegelt de huidige marktrente. 

De US Depatmrnt of the Treasury is de financiële afdeling van de Amerikaanse federale overheid. Deze geeft verschillende soorten obligaties uit met verschillende looptijden.

  • US Treasury Bills (T-Bills): Dit zijn kortlopende obligaties, met looptijden van minder dan een jaar.
  • US Treasury Notes (T-Notes): Deze hebben een langere looptijd, van tussen de twee en tien jaar.
  • US Treasury Bonds (T-Bonds): Deze hebben nog langere looptijden, van tussen de 20 en 30 jaar.

De door His Majesty's Treasury uitgegeven Britse staatsobligaties staan bekend als 'gilts'. De naam is afkomstig van de vergulde randen op de oorspronkelijke schuldbewijzen. 

  • Conventionele gilts: Conventionele gilts betalen elke zes maanden een vaste coupon. De couponrente weerspiegelt gewoonlijk de marktrente op het ogenblik van de uitgifte van de obligatie. Er zijn gilts met verschillende looptijden beschikbaar, maar de afgelopen jaren heeft de regering zich vooral gericht op uitgiftes met een looptijd van vijf, 10 en 30 jaar. Conventionele gilts maken ongeveer 75% uit van het gilt-universum. 
  • Geïndexeerde gilts: De hoofdsom en de couponbetalingen van geïndexeerde gilts worden aangepast aan het effect van de inflatie. Deze aanpassing wordt berekend aan de hand van het indexcijfer van de consumptieprijzen in het Verenigd Koninkrijk.  

Deze verschillen van effecten met variabele rente, waarbij de couponrentewordt aangepast aan een veranderende rentestad .   

Bunds zijn obligaties die worden uitgegeven door de Duitse federale overheid. Deze worden gewoonlijk uitgegeven met looptijden van zeven, tien, 15 en 30 jaar.

De hoofdsom en de couponbetalingen van deze obligaties worden aangepast aan het effect van de inflatie. 

Beleggingsrisico's

  • De waarde van beleggingen en alle inkomsten daaruit kunnen schommelen (dat kan deels het resultaat zijn van wisselkoersschommelingen) en de beleggers kunnen mogelijk niet het volledige belegde bedrag weerkrijgen.

    Schuldinstrumenten zijn blootgesteld aan het kredietrisico, dus de mate waarin de kredietnemer de rente en het kapitaal op de aflossingsdatum zal kunnen terugbetalen.

    Renteveranderingen doen de waarde schommelen.

    Changes in interest rates will result in fluctuations in the value of a portfolio and the effects of inflation may result in a reduction in the value of an investment.

    A lower inflation rate than expected will lead to an underperformance of inflation-linked bonds in comparison to conventional debt instruments.

Belangrijke informatie

  • Alle informatie wordt verstrekt per de weergegeven datums en is afkomstig van Invesco, tenzij anders vermeld.

    Dit document is marketingmateriaal en is niet bedoeld als aanbeveling om te beleggen in een bepaalde vermogenscategorie, een bepaald effect of een bepaalde strategie. De verstrekte informatie is alleen voor illustratieve doeleinden, er mag niet op worden vertrouwd als aanbevelingen om effecten te kopen of te verkopen.

    Waar individuen of het bedrijf meningen hebben geuit, zijn deze gebaseerd op de huidige marktomstandigheden, kunnen ze verschillen van die van andere beleggingsprofessionals, kunnen ze zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd en mogen ze niet worden opgevat als beleggingsadvies.