Grondstoffen -– een introductie

Heeft u de komedie Trading Places wel eens gezien? Misschien herinnert u zich dan het nogal simpele portret van de wereld van de grondstoffenmarkt en de chaotische taferelen met schreeuwende handelaren op de beursvloer. Veertig jaar na de première van de film zijn de meeste open outcry-vloeren verdwenen. Die zijn vervangen door efficiëntere elektronische handelssystemen en er zijn extra waarborgen en regels ingevoerd. In dit artikel gaan we in op grondstoffen als asset class en hun rol in beleggingsportefeuilles.

Aan de hand van de Bloomberg Commodity Index ("BCOM") kunnen grondstoffen grofweg worden ingedeeld in de de sectoren energie, metalen en landbouw. We kunnen ze ook opsplitsen in de volgende subsectoren. 

De evolutie van de futureshandel

Sommige grondstoffen worden nog steeds gekocht en verkocht via een traditionele, fysieke transactie, maar de meeste handel vindt nu plaats op de futuresbeurzen en de over-the-counter-markt. De Chicago Board of Trade (CBOT) werd in 1848 opgericht als een cashmarkt voor graanboeren die op zoek waren naar potentiële kopers. In 1865 introduceerde de CBOT de gestandaardiseerde futurescontracten zoals we die nu kennen. Dit zorgde voor efficiëntere transacties en opende de deur voor andere marktdeelnemers.

Er zijn nu futuresbeurzen in financiële centra over de hele wereld, maar de belangrijkste voor de meeste beleggers zijn de CBOT, Chicago Mercantile Exchange (CME), New York Mercantile Exchange (NYMEX), Commodity Exchange (Comex), Intercontinental Exchange (ICE) en de London Metal Exchange (LME). De futures van een grondstof worden meestal slechts op één beurs verhandeld.

Standaardisatie is enorm belangrijk. Een futurescontract heeft nauwkeurige specificaties, waaronder de hoeveelheid en kwaliteit van de te leveren grondstof, evenals de verval- en leverdatums. Voor elke grondstoffenfutures zijn er specifieke contractmaanden die kunnen worden verhandeld. 

De meest actief verhandelde contracten zijn meestal die voor de dichtstbijzijnde leveringsmaand (de ‘frontmaand’). Futurestransacties worden centraal gecleard en de marges worden betaald door de clearingleden. Tegenwoordig worden futures niet alleen verhandeld door degenen die geïnteresseerd zijn in de fysieke grondstof, maar ook door beleggers die blootstelling aan de prijs van de grondstof willen, maar in geen geval een fysieke levering beogen.
 

Hoe verkrijgt u blootstelling aan grondstoffen?

Sommige grondstoffen zou u fysiek kunnen kopen en aanhouden. Maar dat is duur en uiterst inefficiënt als we rekening houden met transport-, opslag- en verzekeringskosten. U zou ook iemand moeten vinden die bereid is om de grondstof te verkopen en moeten onderhandelen over een prijs en de leveringsvoorwaarden.

Als u, net zoals de meeste mensen, geen fysieke grondstoffen wilt aanhouden maar alleen blootstelling aan hun prijzen zoekt, dan kunnen futures een beter alternatief zijn. Maar daarbij moet u dan niet vergeten om uw positie te sluiten of door te rollen naar een ander maandcontract voordat de futures vervallen, tenzij u graag een vrachtwagen vol met goederen voor de deur wilt krijgen. Futures kunnen kostenefficiënt zijn omdat u slechts een fractie van de contractwaarde hoeft te betalen, de zogenaamde marge. Mogelijk moet u die aanvullen wanneer de prijs van de futures daalt. Dit staat bekend als een margestorting.

De meest populaire manier om in grondstoffen te beleggen is echter via op de beurs verhandelde producten. Hiermee verkrijgen beleggers blootstelling aan de prijs van één enkele grondstof via een beursverhandelde grondstof (exchange-traded commodity of ETC) of aan een mandje grondstoffen, zoals de BCOM Index, via een ETF. Beleggen in dit soort producten biedt een eenvoudige, kostenefficiënte blootstelling zonder dat u zich zorgen hoeft te maken over margestortingen, het doorrollen van de futures of een berg goederen bij uw voordeur.

Waarom in grondstoffen beleggen?

Grondstoffen kunnen beleggers drie potentiële voordelen bieden:

Diversificatie

Als asset class hebben grondstoffen een lage correlatie met aandelen en obligaties. Dat is vooral nuttig is voor de diversificatie van een beleggingsportefeuille. De prijs van afzonderlijke grondstoffen kan worden beïnvloed door allerlei factoren. Dat zijn onder meer politieke gebeurtenissen, regelgeving, weersomstandigheden, seizoensinvloeden, de economie, vervanging, vraag en aanbod. Dit zijn andere factoren dan degene die van invloed zijn op de koers van aandelen en obligaties. Hoeveel er aan grondstoffen zou moeten worden toegewezen hangt af van de samenstelling van de bestaande portefeuille. Studies suggereren dat 5 -10% het typische risico-rendementsprofiel wezenlijk kan verbeteren.

Inflatiehedging

Grondstoffen zijn doorgaans positief gecorreleerd aan inflatie, waarbij stijgende grondstoffenprijzen vaak bijdragen aan hogere inflatiecijfers. Dat hebben we in de afgelopen jaren gemerkt aan de stijgende energie- en voedselprijzen die wereldwijd de hoogste inflatie in tientallen jaren tijd hebben aangewakkerd. 

Groeipotentieel

Grondstoffen bieden ook potentiële groeimogelijkheden die bijvoorbeeld verband houden met de groei van opkomende markten of de overgang naar een koolstofarme wereldeconomie. De vraag naar industriële metalen zal naar verwachting toenemen naarmate een expansieve economie investeert in het bouwen van onder meer infrastructuur en huisvesting. Bovendien worden veel van deze materialen ook gebruikt in zonne-, wind- en andere duurzame energietechnologieën. In de landbouw worden sommige granen – vooral maïs – niet alleen gebruikt om de wereld te voeden, maar ook voor de productie van biobrandstof. Dit zijn slechts een aantal van de potentiële groeimogelijkheden die u kunt benutten via een belegging in grondstoffen.