Goudvraag en -aanbod in KW2 2023

In het eerste deel van ons Overzicht van de goudmarkt voor KW2 bespraken we hoe de marktverwachtingen over een verdere verkrapping door de Fed de goudprijs gedurende het kwartaal beïnvloedde. Eind KW2 was de goudprijs gedaald met 2,5%¹. We bespraken ook andere belangrijke macro-economische factoren en vergeleken de resultaten van goud met die van andere asset classes. In dit tweede deel van het Goudrapport gaan we dieper in op de verschillende bronnen van vraag en aanbod om de recente bewegingen in de goudprijs verder toe te lichten.

De totale goudvraag daalde met 19,4% in het kwartaal tot 921 ton, exclusief over-the-counter derivaten. Dit was de laagste vraag op kwartaalbasis sinds KW4 2020, toen de COVID-beperkingen de vraag verstoorden, en komt overeen met de prijs van goud omdat deze in KW 2023 met 2,5% daalde. De vraag was lager in alle segmenten, hoewel met name in ETF’s. Door de uitstroom werden ETF’s wederom nettoverkopers van goud gedurende het kwartaal.

Qua aandeel van de vraag domineerden juwelen het kwartaal, omdat het meer dan 50% van de totale goudvraag voor zijn rekening nam. Dit was echter deels het gevolg van de snellere krimping van andere belangrijke vraagsectoren. Het aandeel van de centrale banken was aanzienlijk lager en daalde tot 11%. De laatste tijd was de vraag van centrale banken consistent sterk: 25% (neerwaarts herzien vanaf de aanvankelijke schattingen van 32%) van de goudvraag in het vorige kwartaal. Absoluut gezien is de vraag van technologie met 70 ton stabiel gebleven omdat de vraag van retailbeleggingen excl. ETF’s steeg, waarbij ook de cijfers van het laatste kwartaal werden gecorrigeerd tot 27%.

Kwartaal op kwartaal daalde de vraag naar juwelen met 4,0%, een verbetering ten opzichte van KW1 2023, toen de vraag met 15,0% daalde. De trendmatige verbetering is te danken aan de lagere gemiddelde goudprijs, hoewel het metaal zich nog steeds op een historisch hoog niveau bevind. De vraag in KW2 2023 past echter bij het prijsniveau op basis van een 10-jaars modelleringsgeschiedenis. Bij een jaar op jaar vergelijking was de vraag naar juwelen in KW2 2023 0,4% lager dan in KW2 2022. Ook dit kwam weer overeen met de verwachtingen gezien de lagere goudprijzen in dezelfde periode in 2022.

Als we goudvraag uitsplitsen naar regio, zien we dat China de groot koper bleef, hoewel de vraag ook daar met 32,4% daalde tot 132 ton. Rekening houdend met seizoensinvloeden is KW2 20222 het betere relatieve cijfer en vanaf dat punt steeg de vraag eigenlijk met 28,2%. India was wederom de op een na grootste markt voor gouden juwelen, hoewel de vraag kwartaal op kwartaal met 64,0% steeg tot 129 ton. Gecorrigeerd voor seizoensinvloeden vergeleken met KW2 2022, was ook hier de vraag in het meest recente kwartaal 8,3% lager.

De vraag van centrale banken was opnieuw lager in KW2 2023, omdat de neerwaartse trend zich doorzette vanaf het record in KW 2022 van 459 ton. Kwartaal op kwartaal was de vraag van centrale banken 63,8% lager, maar ook 35,1% lager dan in dezelfde periode vorig jaar toen de banken begonnen met de opbouw van hun reserves, met name in bullion voor meer diversificatie ten opzichte van de USD.

Uit actuele gegevens – de gegevens van centrale banken zijn meestal een grove schatting – blijkt dat China tot nu toe dit jaar de grootste inkoper van goud is met 103 ton. De inkoop van de Monetary Authority of Singapore steeg marginaal in KW2, waardoor het totaal in HJ1 2023 steeg tot 73 ton en het de op een na grootste inkoper in de eerste helft van het jaar is. Wellicht interessanter zijn de transacties van de Turkse centrale bank, die goudreserves verkocht om te voldoen aan de binnenlandse vraag van beleggers vanwege het verbod op goudimport en omdat beleggers zochten naar waarde in een politiek onzeker klimaat.

Bekende goudparticipaties van ETF’s daalden met 0,6% in KW2 2023 omdat de onderliggende goudprijs met 2,5% daalde. Tussen de goudprijs en de participaties van ETF’s was er meestal een sterke correlatie, maar die verdween eind 2022. Eén van de argumenten hiervoor was de voorkeur om goud aan te houden in de eigen jurisdictie van beleggers vanwege de sancties tegen Rusland. De beperkte uitstroom uit ETF’s in KW2 wijst er mogelijk op dat deze trend voorbij is.

Als we kijken naar ETF-stromen naar regio, was de instroom in Noord-Amerika in KW2 2023 9 ton, ondanks een verkoopgolf in juni. In juni verkochten Europese fondsen ook veel goud. Vanwege de beperkte transacties in april en mei waren Europese-fondsen nettoverkopers (in totaal 29 ton). Aziatische fondsen zagen een instroom gedurende het kwartaal, hoewel dit leidde tot een extra goudvraag van slechts één ton, terwijl andere regio’s netto 4 ton verkochten.

Het gedolven goudaanbod steeg in KW2 2023 met nogmaals 7,7% gedurende het kwartaal tot 923 ton en was 3,8% hoger dan het totale gedolven aanbod in KW2 2022. Als het aantal ton in KW2 wordt gecombineerd met het gedolven goud in KW1, is dit de sterkste start van een jaar voor gedolven goud ooit.

Het k-o-k goudaanbod van gerecycled materiaal steeg met 3,4%. Hoewel de prijzen daalden, bleven deze relatief hoog. Consumenten werden wellicht aangemoedigd om hun goud te verkopen vanwege de hogere inflatiedruk. Prijsgevoelige hedging in dit kwartaal voegde nog eens 10 ton toe aan het goudaanbod; dit was echter lager dan de 36 ton geschat voor KW1 2023.